Η τερηδόνα είναι η νόσος των δοντιών. Η επίδραση της αρχίζει με την τοπική διάλυση των συστατικών του δοντιού, από τα οξέα που παράγουν διάφορα μικρόβια που βρίσκονται μέσα στο στόμα τα οποία καταναλώνουν υπολείμματα των τροφών που τρώμε
Στην αρχή η τερηδόνα εμφανίζεται σαν μια άσπρη κηλίδα στην μασητική ή τις πλάγιες επιφάνειες του δοντιού. Σ' αυτό το στάδιο το πλύσιμο των δοντιών με φθοριούχες οδοντόκρεμες και η φθορίωση που γίνεται από τον οδοντίατρο μπορεί να σταματήσουν την εξέλιξη της νόσου. Αν η τερηδόνα δεν αναχαιτιστεί σ' αυτό το στάδιο τρυπά το σμάλτο (αδαμαντίνη) και αρχίζει να προχωρά όλο και πιο βαθιά μέσα στο δόντι. Εμφανίζεται τότε σαν μια μαύρη τρύπα. Το πόσο μεγάλη ζημιά έχει γίνει στο δόντι δεν εξαρτάται από το μέγεθος της τρύπας που βλέπουμε. Το δόντι από μέσα μπορεί να είναι «κούφιο» και μεις εξωτερικά να βλέπουμε μια μικρή τρύπα. Ο πόνος δυστυχώς αρχίζει όταν η τερηδόνα έχει προχωρήσει βαθιά μέσα στο δόντι και πλησιάζει στα νεύρα και στ’ αγγεία του δοντιού (πολφός). Αν αφεθεί αθεράπευτη τότε μολύνεται ο πολφός ο πόνος μπορεί να γίνει ανυπόφορος και το δόντι νεκρώνεται. Αν και πάλι δεν θεραπευτεί τότε πιθανόν να έχουμε την δημιουργία αποστημάτων, πρηξίματα κλπ.

Η χρόνια ουλίτιδα είναι μια πολύ συνηθισμένη φλεγμονή των ούλων, που οφείλεται, κυρίως σε τοπικά ερεθιστικά αίτια, με κυριότερο απ’ αυτά τα μικρόβια και την μικροβιακή πλάκα (υπολείμματα τροφών και μικροβίων που προσκολλώνται πάνω στα δόντια). Προλαμβάνεται πολύ εύκολα με την καλή στοματική υγιεινή.
Με την σωστή συνεργασία ασθενή και οδοντίατρου η ουλίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί πολύ εύκολα. Ο οδοντίατρος θα απομακρύνει ή θα περιορίσει κάθε ερεθιστικό παράγοντα που επιδρά στα ούλα και θα ενημερώσει τον ασθενή για την πρωταρχική σημασία της στοματικής υγιεινής (πλύσιμο των δοντιών) και για το πώς πρέπει αυτή να γίνεται. Ο ασθενής από την μεριά του τηρώντας πιστά τους κανόνες υγιεινής και επισκεπτόμενος τον οδοντίατρο 2 φορές τον χρόνο εξασφαλίζει στον εαυτό του υγιή ούλα για μια ζωή

Η περιοδοντίτιδα είναι η εξέλιξη της χρόνιας ουλίτιδας όταν αυτή δεν αντιμετωπίζεται. Οι ιστοί που περιβάλλουν και στηρίζουν τα δόντια (ούλα, κόκαλο), φλεγμαίνουν εξαιτίας διαφόρων παραγόντων με κυριότερο την πέτρα ή μικροβιακή πλάκα (υπολείμματα τροφών και μικροβίων που προσκολλώνται πάνω στα δόντια). Εξαιτίας αυτής της φλεγμονής τα ούλα και το κόκαλο σιγά-σιγά καταστρέφονται με αποτέλεσμα τα δόντια να κουνιούνται.

Κακοσμία του στόματος
Η κακοσμία του στόματος είναι ένα συχνό πρόβλημα, καθώς απασχολεί πολλούς ανθρώπους διαφόρων ηλικιών. Πρόκειται για μία εξαιρετικά ενοχλητική κατάσταση με ποικίλες προεκτάσεις: ο πάσχων αισθάνεται ιδιαίτερα ανασφαλής στις κοινωνικές και διαπροσωπικές του σχέσεις και μπορεί να υπάρξουν επιπτώσεις ακόμα και στην ψυχική υγεία, κυρίως σε άτομα νεαρής ηλικίας . Είναι δε χαρακτηριστικό το γεγονός ότι πολλοί ασθενείς ντρέπονται να συζητήσουν αυτό το πρόβλημα ακόμα και με τον γιατρό τους !

Που οφείλεται;
Η κακοσμία του στόματος μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες . Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η πηγή του προβλήματος εντοπίζεται στο στόμα.

• Κακή στοματική υγιεινή.
  Η πλημμελής φροντίδα των δοντιών αποτελεί συχνά την μόνη αιτία κακοσμίας. Τα υπολείμματα των τροφών αν δεν απομακρυνθούν έγκαιρα αποτελούν ιδανική εστία για τα μικρόβια του στόματος, τα οποία πολλαπλασιάζονται και παράγουν πτητικές ενώσεις θείου, που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την στοματική κακοσμία.
• Κάπνισμα.
  Οι καπνιστές εμφανίζουν συχνότερα κακοσμία στόματος σε σχέση με τους μη καπνιστές.
• Παθήσεις των ούλων.
  Η ουλίτιδα και κυρίως η χρόνια περιοδοντίτιδα συνοδεύονται συνήθως και από κάποιου βαθμού στοματική κακοσμία , που πολλές φορές μάλιστα μπορεί να αποτελεί και το μοναδικό σύμπτωμα που αντιλαμβάνεται ο ασθενής . Οι παθήσεις αυτές, που είναι αρκετά συχνές , χρειάζονται άμεση θεραπεία γιατί εκτός των άλλων , απειλούν τη σταθερότητα των δοντιών και τελικά μπορούν να προκαλέσουν την απώλεια τους.
• Τερηδόνα.
  Πρόκειται για μία πολύ διαδεδομένη αρρώστια που ευθύνεται για το σάπισμα των δοντιών . Και στην περίπτωση αυτή , η κακοσμία μπορεί συχνά να αποτελεί το μοναδικό σύμπτωμα της νόσου , ιδίως αν η τερηδόνα εντοπίζεται κάτω από παλιά σφραγίσματα ή γέφυρες ή σε νεκρά και απονευρωμένα δόντια . Με τον εντοπισμό και τη θεραπεία του προσβεβλημένου δοντιού υποχωρεί και η στοματική κακοσμία .

Σπανιότερα η κακοσμία μπορεί να οφείλεται σε πρόβλημα του γαστρεντερικού συστήματος (πχ γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση κλπ)

Αφού κάνουμε λίγο αφρό, για να αποκτήσουμε τη γεύση της οδοντόκρεμας, ξεκινάμε από τα πάνω ή τα κάτω δόντια, όπως μας βολεύει. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ασχολούμαστε με όλες τις επιφάνειες των δοντιών(πρώτα τις εξωτερικές και μετά τις εσωτερικές και τις μασητικές ή αντίστροφα)και άσχετα με το πόσα δόντια αγκαλιάζει η οδοντόβουρτσα, εμείς πλένουμε δύο-δύο τα δόντια, με τη σειρά. Τοποθετούμε αρχικά την οδοντόβουρτσα με γωνία 45 μοιρών ως προς τον επιμήκη άξονα των δοντιών που πλένουμε, ώστε οι άκρες των τριχών να ακουμπούν ένα τμήμα από τα ούλα, την επιφάνεια που θέλουμε να καθαρίσουμε και να εισχωρούν και στα μεσοδόντια διαστήματα. Κατόπιν η κίνηση που εκτελούμε είναι απλώς δεξιά κι αριστερά κάπου είκοσι φορές. Δύο σημεία που χρειάζονται προσοχή στο βούρτσισμα των δοντιών είναι ο χρόνος που διαρκεί και δεν πρέπει να είναι λιγότερος από 2-3  λεπτά καθώς και ο έλεγχος κατά την διάρκεια του βουρτσίσματος που γίνεται σε όρθια στάση μπροστά στον καθρέφτη και με ανοιχτό το στόμα.

Ο μηχανικός καθαρισμός με την οδοντόβουρτσα έχει σαν στόχο τον έλεγχο της μικροβιακής πλάκας, πριν προλάβει να μετεξελιχθεί σε πέτρα. Γι' αυτό τον λόγο πέραν του ότι πρέπει να βουρτσίζουμε τα δόντια μας με επιμέλεια, έχει μεγάλη σημασία η καθημερινή ενασχόληση με την στοματική υγιεινή και μάλιστα μετά από κάθε γεύμα.

Το οδοντιατρικό νήμα είναι μια ειδική κλωστή που κυκλοφορεί στο εμπόριο σε διάφορες συσκευασίες και σκοπό έχει να απομακρύνει τα υπολείμματα των τροφών και την πλάκα από τις επιφάνειες των δοντιών και κυρίως ανάμεσα από τα δόντια.
Το οδοντιατρικό νήμα αποτελεί ένα εξαιρετικό μέσο στοματικής υγιεινής. Αν και η χρήση του είναι λίγο πιο πολύπλοκη και χρονοβόρα από αυτή της οδοντόβουρτσας η αποτελεσματικότητά του όσον αφορά στην απομάκρυνση της πλάκας και των υπολειμμάτων τροφής είναι εξαιρετική. Σε περιοχές ιδίως όπου η οδοντόβουρτσα δεν μπορεί να προσπελάσει, όπως ανάμεσα στα δόντια (όμορες επιφάνειες), η χρήση του επιβάλλεται. Είναι ιδανικό για την απομάκρυνση υπολειμμάτων τροφής που έχουν σφηνώσει ανάμεσα στα δόντια. Τέτοια υπολείμματα είναι πολύ ενοχλητικά και συνήθως προσπαθούμε να τα αφαιρέσουμε με οδοντογλυφίδες οι οποίες όμως πολύ εύκολα τραυματίζουν τα ούλα και τελικά κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό.
Η σωστή χρήση του δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη και ο οδοντίατρος μπορεί πολύ εύκολα να μας τη διδάξει. Επειδή αποτελεί το καλύτερο μέσο απομάκρυνσης της πλάκας από τις όμορες επιφάνειες καλό θα είναι να το χρησιμοποιούμε κάθε βράδυ (ή έστω όσο πιο συχνά μπορούμε), πριν να πλύνουμε τα δόντια μας με την οδοντόβουρτσα. Ισως είναι λίγο χρονοβόρο, αλλά το όφελος για την υγεία των ούλων μας πολύ μεγάλο. Το νήμα προσφέρεται στο εμπόριο κηρωμένο ή απλό, δεν έχει αποδειχθεί όμως ποιο από τα δύο είναι καλύτερο. Στην αγορά κυκλοφορούν διάφορες συσκευασίες νήματος από τις οποίες μπορούμε να διαλέξουμε αυτή που μας βολεύει καλύτερα.

Η τερηδόνα έχει άμεση σχέση με την κατανάλωση γλυκών. Οι Εσκιμώοι της Λαπωνίας παρόλο που δεν φρόντιζαν τα δόντια τους είχαν μηδενικό δείκτη τερηδόνας διότι στο παραδοσιακό τους διαιτολόγιο δεν είχαν γλυκά. Τις τελευταίες δεκαετίες που άρχισαν να υιοθετούν τον δυτικό τρόπο διατροφής η τερηδόνα αυξήθηκε ραγδαία.
Η συχνή κατανάλωση έστω και μικρών ποσοτήτων γλυκών μεταξύ των γευμάτων διευκολύνει ιδιαίτερα την ανάπτυξη της τερηδόνας διότι τροφοδοτεί τα μικρόβια του στόματός μας συνεχώς με ζάχαρη.
Τα μόνιμα δόντια των παιδιών όταν εμφανίζονται στο στόμα μας δεν έχουν πλήρως ωριμάσει και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην τερηδόνα γι' αυτό και χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα . Το καθημερινό βούρτσισμα μετά από κάθε γεύμα , η σωστή διατροφή και οι τακτές φθοριώσεις κάθε εξάμηνο είναι απαραίτητα για να έχουν γερά δόντια τα παιδιά.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κατανάλωση ζάχαρης κάνουμε και όταν πίνουμε ένα αναψυκτικό, καφέ ή τσάι με ζάχαρη, όταν προσθέτουμε ζάχαρη ή μέλι στο γιαούρτι ή το γάλα.

Αισθητική οδοντιατρική
Εμφράξεις ρητινών
Οι ρητίνες είναι υλικά που χρησιμοποιούνται για την έμφραξη (σφράγισμα) δοντιών από τα οποία έχει αφαιρεθεί η τερηδόνα. Κύριο χαρακτηριστικό τους, το χρώμα τους που ταιριάζει απόλυτα με αυτό των δοντιών.
Οι ρητίνες είναι υλικά που παρουσιάστηκαν στην οδοντιατρική τις τελευταίες δεκαετίες, με σκοπό να αντικαταστήσουν το αμάλγαμα, κυρίως για αισθητικούς λόγους. Κύριο χαρακτηριστικό τους, το χρώμα τους, που ταιριάζει απόλυτα με αυτό των δοντιών. Στην αρχή χρησιμοποιήθηκαν μόνο για εμφράξεις στα μπροστινά δόντια, καθώς δεν παρουσίαζαν μεγάλη αντοχή στις μασητικές πιέσεις που είναι ιδιαίτερα έντονες στα πίσω δόντια.
Σήμερα πλέον έχουν κατασκευαστεί ρητίνες που αντέχουν σε αυτές τις πιέσεις και μπορούν άνετα να χρησιμοποιηθούν στα πίσω δόντια. Η αντοχή τους στον χρόνο είναι μικρότερη του αμαλγάματος (που έχει διάρκεια ζωής έως και 10 χρόνια ή και παραπάνω όταν τοποθετηθεί σωστά), αλλά η αισθητική υπεροχή τους και οι συνεχείς βελτιώσεις της σύνθεσης τους, τις καθιστούν σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό τα υλικά επιλογής για την έμφραξη των δοντιών. Οι ρητίνες κυκλοφορούν στο εμπόριο με τη μορφή εύπλαστης πάστας, την οποία αφού ο οδοντίατρος τοποθετήσει στην κοιλότητα την σκληραίνει με τη χρήση μιας ειδικής συσκευής που βγάζει ένα φως συγκεκριμένου μήκους κύματος. Η διαδικασία αυτή λέγεται φωτοπολυμερισμός και η συσκευή συσκευή φωτοπολυμερισμού και δεν έχει καμία σχέση με τα Laser όπως πολύ κόσμος πιστεύει.
Λεύκανση δοντιών
Το χρώμα των δοντιών δεν είναι ίδιο σε όλους τους ανθρώπους. Πολλοί έχουν σκούρα δόντια εκ γενετής. Σε άλλους τα δόντια σκουραίνουν με τον καιρό , για διάφορους λόγους: κάπνισμα , ηλικία, τραυματισμοί , παθήσεις των οδοντικών νεύρων κ.τ.λ. Με την λεύκανση μπορούμε να βελτιώσουμε το φυσικό χρώμα των δοντιών, χωρίς να τα καλύψουμε με κάποιο ξένο υλικό.
Σε ποιές περιπτώσεις εφαρμόζεται:

• για αντιμετώπιση γενικευμένης δυσχρωμίας των δοντιών
• για την λεύκανση των γειτονικών δοντιών πριν την τοποθέτηση μιας προσθετικής εργασίας (π.χ. γέφυρας πορσελάνης) ώστε η γέφυρα να κατασκευαστεί σε πιο ανοικτό χρώμα
• ή απλά , εάν κάποιος επιθυμεί πιο φωτεινά και λευκά δόντια

Πως γίνεται η λεύκανση;
Κατά περίπτωση , η λεύκανση μπορεί να γίνει στο ιατρείο ή στο σπίτι με τη χρήση ειδικών ναρθήκων. Συνήθως , ο οδοντίατρος εφοδιάζει τον ασθενή με δύο μαλακούς νάρθηκες που έχουν κατασκευαστεί ειδικά για εκείνον , ώστε να εφαρμόζουν στην άνω και κάτω γνάθο. Σε αυτούς τοποθετείται ένα ειδικό ζελέ και φοριούνται μερικές ώρες την ημέρα επί 7-15 ημέρες.
Και το αποτέλεσμα;
Τα αποτελέσματα της θεραπείας εξαρτώνται από τη δομή του δοντιού και τα αίτια της δυσχρωμίας Συνήθως η φωτεινότητα των δοντιών αυξάνεται τουλάχιστον κατά 3 σκάλες της χρωματικής κλίμακας VITA. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται τακτική συντήρηση του αποτελέσματος , που γίνεται απλά και ταυτόχρονα με τον οδοντιατρικό έλεγχο.
Μήπως η λεύκανση προκαλεί παρενέργειες;
Η λεύκανση είναι μια απολύτως ασφαλής διαδικασία και δεν προκαλεί καμία ζημία στα δόντια ή στα ούλα. Η μόνη ανεπιθύμητη ενέργεια που μερικές φορές εμφανίζεται είναι μια παροδική ευαισθησία των δοντιών στο ζεστό και στο κρύο , που περνά εντελώς με το τέλος της θεραπείας.

Προσθετική οδοντιατρική.
Τα δόντια που χάνονται πρέπει να αντικαθίστανται ;
Η απώλεια των φυσικών δοντιών έχει επιπτώσεις τόσο τοπικά ( δηλαδή στο στόμα ) όσο και στην γενική υγεία του ανθρώπου. Για το λόγο αυτό τα δόντια που χάνονται πρέπει να αντικαθίστανται άμεσα. Σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα τόσο στην υγεία όσο και στην αισθητική του προσώπου.
Πώς μπορούμε να αντικαταστήσουμε τα δόντια που χάθηκαν ;
Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία προσθετικών μεθόδων και υλικών. Αν θέλαμε να κάνουμε μια βασική ταξινόμηση των διαφόρων τεχνικών θα μπορούσαμε να τις χωρίσουμε σε τρείς ομάδες
1. Ακίνητες προσθετικές εργασίες ( γέφυρες )
2. Κινητές οδοντοστοιχίες ( ολικές ή μερικές)
Στεφάνες
Οι στεφάνες είναι ειδικές κατασκευές σε σχήμα δοντιού που χρησιμοποιούνται για να καλύψουμε είτε δόντια που η μύλη τους (το τμήμα του δοντιού που προβάλλει μέσα στο στόμα) έχει καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό, είτε δόντια που θα χρησιμοποιηθούν σαν στηρίγματα γέφυρας.
Οι στεφάνες τοποθετούνται κατ’ αρχήν σε δόντια που η μύλη τους έχει καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό, οπότε το σφράγισμα που θα κατασκευάσουμε δεν θα έχει την απαιτούμενη αντοχή και υπάρχει κίνδυνος να σπάσει είτε αυτό είτε το δόντι. Επίσης σε δόντια που η μύλη τους έχει καταστραφεί εντελώς, οπότε είμαστε αναγκασμένοι να την ανακατασκευάσουμε με εμφρακτικό υλικό και να την στηρίξουμε είτε με άξονες είτε με καρφίδες. Τέλος σε δόντια που θα χρησιμοποιήσουμε ως στηρίγματα γέφυρας οπότε και τα διαμορφώνουμε (τροχίζουμε) κατάλληλα.
Η στεφάνη περιβάλλει το δόντι σε όλο το μήκος της μύλης μέχρι το ύψος των ούλων. Εσωτερικά φέρει μέταλλο (ειδικά κράματα) πάνω στο οποίο εξωτερικά είναι κολλημένο με ειδική επεξεργασία ένα υλικό που μιμείται το χρώμα και την διαφάνεια των δοντιών. Το υλικό αυτό είναι είτε πορσελάνη -πιο ακριβή αλλά και πιο ωραία αισθητικά- είτε ακρυλικό. Σήμερα στα μπροστινά δόντια χρησιμοποιούνται για λόγους αισθητικής και στεφάνες που είναι κατασκευασμένες εξ’ ολοκλήρου από πορσελάνη (δεν φέρουν εσωτερικά μέταλλο), οι οποίες λέγονται ολοκεραμικές. Οι στεφάνες όταν κατασκευαστούν σωστά και ο ασθενής τηρεί τους κανόνες υγιεινής μπορούν να παραμείνουν στο στόμα για χρόνια χωρίς να παρουσιάσουν κανένα πρόβλημα.
Γέφυρες
Οι γέφυρες είναι κατασκευές που κολλιούνται μόνιμα στο στόμα, πάνω σε υπάρχοντα δόντια που διαμορφώνονται κατάλληλα και σκοπό έχουν να αντικθιστούν τα δόντια που λείπουν.
Πως γίνονται
Απαραίτητη προϋπόθεση για την τοποθέτηση μιας γέφυρας είναι να υπάρχουν στο στόμα δόντια στα οποία να μπορέσουμε να την στηρίξουμε. Επειδή οι γέφυρες κολλιούνται μόνιμα στο στόμα, τα δόντια που θα τις στηρίξουμε, όπως είναι φυσικό πρέπει κατ’ αρχήν να είναι ελεύθερα τερηδόνας. Σε αντίθετη περίπτωση πρέπει ο οδοντίατρος να αφαιρέσει την τερηδόνα και να τα σφραγίσει. Αν έχουμε μεγάλη απώλεια οδοντικής μάζας ή και αν ακόμα λείπει ολόκληρη η μύλη του δοντιού (το μέρος του δοντιού που εξέχει στο στόμα), και πάλι ο οδοντίατρος έχει στη διάθεση του μέσα που θα τον βοηθήσουν να χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο δόντι σαν στήριγμα (άξονες), αρκεί η ρίζα του δοντιού να είναι γερή και να περιβάλλεται σε όσο το δυνατόν περισσότερο μήκος από κόκαλο. Έχει λοιπόν μεγάλη σημασία πόσο καλά στηρίζεται το δόντι από το κόκαλο, καθώς οι γέφυρες κατά την μάσηση εξασκούν μεγάλες δυνάμεις στα δόντια - στηρίγματα. Αν λοιπόν τα στηρίγματα δεν έχουν καλή στήριξη από το κόκαλο (λόγο περιοδοντίτιδας), με την πάροδο του χρόνου θα κουνηθούν και στο τέλος μπορεί και να πέσουν με αποτέλεσμα να χαθεί και η γέφυρα. Τα δόντια - στηρίγματα διαμορφώνονται (τροχίζονται) με κατάλληλο τρόπο ούτως ώστε να δημιουργηθεί χώρος για να μπορέσουν να κολληθεί πάνω σ’ αυτά η γέφυρα.
Από τι κατασκευάζονται
Οι γέφυρες αποτελούνται από ένα σκελετό που μπορεί να είναι από πολύτιμο ή ημιπολύτιμο κράμα (μέταλλο), που περιβάλλεται από το αισθητικό υλικό σε χρώμα ίδιο με αυτό των φυσικών δοντιών που μπορεί να είναι πορσελάνη (πιο ακριβή) ή ακρυλικό. Στα μπροστινά δόντια μπορούμε να κατασκευάσουμε γέφυρες χωρίς μεταλλικό σκελετό μόνο από πορσελάνη -λέγονται ολοκεραμικές- γιατί είναι καλύτερες αισθητικά Εφ’ όσον τα δόντια - στηρίγματα επιλεγούν με προσοχή, και τηρούνται οι κανόνες στοματικής υγιεινής, οι γέφυρες μπορούν να παραμείνουν χωρίς πρόβλημα στο στόμα για πάρα πολλά χρόνια.
Μερικές Οδοντοστοιχίες
Οι μερικές οδοντοστοιχίες αποτελούν κατασκευές, που στηρίζονται σε εναπομείναντα δόντια, μπαίνουν και βγαίνουν εύκολα στην θέση τους μέσα στο στόμα και σκοπό έχουν την αντικατάσταση των δοντιών που λείπουν.
Η μερική οδοντοστοιχία είναι η λύση επιλογής, όταν στο στόμα έχουν εναπομείνει μερικά δόντια στα οποία για διάφορους λόγους δεν μπορούμε να στηρίξουμε ακίνητες κατασκευές (γέφυρες), δηλαδή κατασκευές που κολλιούνται μόνιμα στο στόμα (που είναι και πιο αποδεκτές από τους ασθενείς). Ο λόγος που δεν μπορούμε να τοποθετήσουμε γέφυρες είναι ότι τα δόντια που θα τις στηρίξουμε δεν μπορούν ν’ αντέξουν λόγο περιοδοντίτιδας τις δυνάμεις που αυτές εξασκούν σ’ αυτά. Έτσι μετά από κάποιο διάστημα θ’ αρχίσουν να κουνιούνται, αν δεν κουνιούνται ήδη και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να πέσουν. Η μερική οδοντοστοιχία από την άλλη πλευρά διαμοιράζει με πιο ήπιο τρόπο τις δυνάμεις που εξασκούνται στα δόντια κατά την μάσηση και έτσι τα δόντια δεν διατρέχουν τον κίνδυνο να χάσουν την όποια σταθερότητα έχουν. Το μεγάλο μειονέκτημα των μερικών οδοντοστοιχιών είναι ότι οι ασθενείς δεν αποδέχονται εύκολα για λόγους αισθητικής, την ιδέα να βάζουν και να βγάζουν τα «δόντια τους». Είναι έργο του οδοντιάτρου να εξηγήσει στον ασθενή τα υπέρ και τα κατά των εναλλακτικών λύσεων και των προβλημάτων της κάθε μίας κατασκευής (γέφυρας – μερικής οδοντοστοιχίας), ούτως ώστε ο ασθενής να μπορέσει να διαλέξει την λύση που του ταιριάζει, με πλήρη επίγνωση όμως του τι θα περιμένει από την επιλογή του.
Οι μερικές οδοντοστοιχίες όπως είπαμε αποτελούν κατασκευές κινητές, δηλαδή μπαίνουν και βγαίνουν μέσα στο στόμα. Εχουν ένα μεταλλικό σκελετό από ειδικό κράμα, ο οποίος καλύπτεται από ένα ειδικό υλικό (ακρυλικό) που μιμείται το χρώμα των ούλων και στηρίζονται στα δόντια με ειδικά άγκιστρα ή συνδέσμους. Οι μερικές οδοντοστοιχίες συνηθίζονται εύκολα και αποκαθιστούν την λειτουργία της μάσησης, της ομιλίας αλλά και την αισθητική του προσώπου σε απόλυτα ικανοποιητικό επίπεδο. Η διάρκεια ζωής τους είναι μεγάλη, αρκεί βέβαια να μην χαθούν τα δόντια στα οποία στηρίζονται.
Οδοντοστοιχίες Ολικές
Οι ολικές οδοντοστοιχίες είναι κινητές (δεν είναι μόνιμα κολλημένες στο στόμα, αλλά μπαίνουν και βγαίνουν) κατασκευές. Τοποθετούνται σε ασθενείς που δεν έχουν πλέον δόντια στο στόμα τους και σκοπό έχουν την αποκατάσταση των λειτουργιών της μάσησης και της ομιλίίας, αλλά και της αισθητικής του προσώπου.
Οι ολικές οδοντοστοιχίες ήταν μέχρι την ανακάλυψη και καθιέρωση των εμφυτευμάτων, η μοναδική επιλογή που είχαν οι ασθενείς που δεν είχαν πλέον δόντια στο στόμα τους. Σ’ αυτούς τους ασθενείς, η μάσηση όπως είναι εύκολα κατανοητό, είναι προβληματική, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι αυτοί να μην τρέφονται κανονικά. Πέρα απ’ αυτό, πολλοί απ’ αυτούς τους ασθενείς είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας, με αποτέλεσμα το πρόβλημα της ομιλίας και της αισθητικής να είναι εξ’ ίσου σημαντικό. Οι ολικές οδοντοστοιχίες έρχονται να λύσουν τα προβλήματα αυτά τουλάχιστον εν μέρει.
Κατασκευάζονται από ένα ειδικό υλικό (ακρυλικό) που μιμείται το χρώμα των ούλων πάνω στο οποίο στηρίζονται τα τεχνητά δόντια. Στηρίζονται πάνω στα ούλα με μηχανικό τρόπο (βεντουζάρουν). Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι όταν ένα δόντι χάνεται, τα ούλα και το κόκαλο που είναι από κάτω απ’ αυτά σιγά-σιγά με την πάροδο του χρόνου χαμηλώνουν (απορροφώνται). Αν δεν φροντίσουμε λοιπόν για την αντικατάσταση των δοντιών που έχουμε χάσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, τότε τα ούλα θα χαμηλώσουν με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος της συγκράτησης των οδοντοστοιχιών να χαθεί. Συνέπεια αυτού είναι, να μην είναι σταθερές μέσα στο στόμα και να κουνιούνται όταν ο ασθενής μιλάει ή τρώει, γεγονός πολύ ενοχλητικό.
Οι ολικές οδοντοστοιχίες απαιτούν κάποιο διάστημα προσαρμογής μέχρι κάποιος να τις συνηθίσει γι’ αυτό ο ασθενής πρέπει να είναι υπομονετικός. Ο οδοντίατρος θα φροντίσει τόσο για την καλή συγκράτηση και την σταθερότητα της (σε συνάρτηση πάντα και με την κατάσταση των ούλων), όσο και για την καλή αποκατάσταση της αισθητικής του προσώπου. Επειδή όπως είπαμε τα ούλα και το κόκαλο που είναι κάτω απ’ αυτά υποχωρεί με την πάροδο του χρόνου, μερικές φορές είναι απαραίτητη η προσαρμογή της οδοντοστοιχίας στα νέα δεδομένα με μια διαδικασία γνωστή ως επανεφαρμογή ή γέμισμα της οδοντοστοιχίας. Η διαδικασία αυτή είναι απλή, προσδίδει σταθερότητα στην οδοντοστοιχία και δεν κοστίζει ακριβά.