Σίγουρα μπορείτε και μασάτε με ένα δόντι λιγότερο κι εφόσον είναι πίσω, δεν αλλοιώνεται και το χαμόγελο σας. Ομως ο οδοντίατρος έχει δίκιο. Το στόμα μας είναι ένα αδιάσπαστο σύνολο διαφορετικών στοιχείων: δόντια, ούλα, γνάθοι, αρθρώσεις, γλώσσα, χείλη.

Ολα αυτά επηρεάζουν κι επηρεάζονται το ένα από το άλλο. Βγάζοντας ένα δόντι χάνεται η ισορροπία του συστήματος, το οποίο δεν θα παραμείνει στατικό αλλά θα προσπαθήσει να ισορροπήσει σε μια νέα κατάσταση.

Το πρώτο που θα συμβεί είναι να στραβώσουν τα διπλανά δόντια, προσπαθώντας να κλέισουν το κενό. Ταυτόχρονα το αντίστοιχο δόντι (πάνω ή κάτω) θα αρχίσει να κατεβαίνει (ή να ανεβαίνει) προς το κενό που δημιουργήθηκε.

Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η αλλαγή στην θέση διαφόρων δοντιών μέσα στο στόμα και των σχέσεων μεταξύ τους, δηλαδή μια σημαντική μεταβολή στη σύγκλειση.

Από εδώ και πέρα, ανάλογα μετο πόσο αρμονική ήταν η σύγκλειση μέχρι τώρα ή εμφάνιζε ήδη κάποιες δυσαρμονίες, ενδέχεται να προκύψουν μια σειρά προβλημάτων: φθορές (αποτριβές) κάποιων δοντιών ή και κατάγματα (σπασίματα), πόνοι στις αρθρώσεις της κάτω γνάθου και πρωινό -κυρίως- πιάσιμο των μασητήριων μυών.

Οι μετακινήσεις των δοντών ίσως έχουν σαν αποτέλεσμα να εμφανιστεί "αραίωμα" κάποιων άλλων, οπότε είναι πιθανή μια αλλαγή και σ' αυτό το ίδιο το χαμόγελο σας.

Φυσικά αντιλαμβάνεστε ότι αν η απώλεια ενός δοντιού μπορεί να περάσει "απαρατήρητη", σε περίπτωση απώλειας και δεύτερου ή και τρίτου το ένα πρόβλημα θα προστεθεί στο άλλο κι οι επιπτώσεις θα είναι πολύ εντονότερες.

Θυμηθείτε την πρώτη φορά που διασχίσατε μια γέφυρα. Αν επρόκειτο και για μια γέφυρα πάνω από ένα μεγάλο, αφρισμένο ποτάμι, τότε ακόμα καλύτερα. Δεν ήταν μια θαυμάσια αίσθηση;

Ενα θαυμαστό τεχνολογικό επίτευγμα που ένωνε τις δυο απομακρυσμένες όχθεςτου ποταμού και σας έδινε την δυνατότητα να περάσετε από τη μια πλευρά στην άλλη χωρίς να βρέξετε ούτε το δακτυλάκι σας, ενώ ταυτόχρονα απολαμβάνατε και τη θέα του άγριου νερού από ψηλά.

Θυμηθείτε τώρα και την αίσθηση που νοιώσατε ότι πρέπει να βάλετε μια γέφυρα στο στόμα σας: Απορία για την άγνωστη έννοια, δέος για τον οδοντίατρο σας που υπόσχεται να καταφέρει τόσο μυστηριακά πράγματα, όπως το να χωρέσει μια γέφυρα στο στοματάκι σας, ίσως ακόμα και τρόμος για την μετέπειτα τύχη του στόματος σας.

Ας σοβαρευτούμε... Οι οδοντιατρικές γέφυρες είναι εξίσου αξιοθαύμαστα δημιουργήματα με τις γέφυρες ανάμεσα σε δύο κόσμους. Εχουν σχεδιαστεί για να αποκαταστήσουν την υγεία του στόματος σας και να λαμπρύνουν το χαμόγελο σας.

Μια σωστά κατασκευασμένη γέφυρα με σύγχρονα υλικά και τεχνικές κρύβει μια απίστευτη κομψότητα. Δεν θα ήταν υπερβολή να μιλήσει κανείς για αυτήν με όρους της γλυπτικής ή της ζωγραφικής μια και συνδυάζει και τα δύο.

Ομως τι είναι γέφυρα; Εστω ότι κάποιο άτυχο δόντι σας έχασε τη μάχη και χρειάστηκε να γίνει εξαγωγή. Η επόμενη κίνηση είναι να συμπληρωθεί το κενό που προέκυψε, για λόγους που έχω ήδη εξηγήσει.

Οι λύσεις είναι δύο: ή η τελείως πρόσφατη και μη διαδεδομένη λύση ενός εμφυτεύματος ή η κλασσική λύση μιας γέφυρας. Στην δεύτερη περίπτωση θα κατασκευαστεί ένα τεχνητό δόντι το οποίο θα στηριχτεί στο εμπρος και το πίσω από το κενό δόντια. η στήριξη του στα δόντια αυτά γίνεται με κατάλληλα κατασκευασμένα "καλύμματα" με τα οποία είναι ενωμένο κι εφαρμόζουν πάνω στα δόντια αυτά, αφού προηγουμένως τροχιστούν και μειωθεί ο όγκος τους.

H γέφυρα αυτή αποτελείται από 3 τεχνητά δόντια, όπου ενώ το μεσαίο είναι συμπαγές, τα άλλα δύο, που στηρίζονται στα τροχισμένα δόντια, εσωτερικά είναι κενά. Ουσιαστικά πρόκειται για 2 καλύπτρες των δοντιών αυτών. Η γέφυρα συγκολλάται στα τροχισμένα δόντια και παραμένει ακίνητη στη θέση της.

Αν τώρα είχαμε κάποιο πολύ τερηδονισμένο ή κάποιο σπασμένο δόντι κια χρειαζόταν να το καλύψουμε για να προστατευθεί θα χρησιμοποιήσουμε μια στεφάνη ("θήκη"), δηλαδή μια τεχνητή καλύπτρα, η οποία εσωτερικά είναι κοίλη κι εφαρμόζει στο τροχισμένο δόντι, ενώ εξωτερικά διαθέτει την μορφή ενός κανονικού δοντιού.

Μια σωστά κατασκευασμένη γέφυρα:

• εφαρμόζει στενά στα δόντια
• δεν τραυματίζει τα ούλα και δεν προξενεί τοπικά ουλίτιδα
• δεν πιέζει τα ούλα στο σημείο που λείπει το δόντι αλλά αφήνει χώρο για να καθαρίζεται η περιοχή
• αποκαθιστά τις σωστές επαφές με τους ανταγωνιστές (τα αντίστοιχα δόντια της άλλης γνάθου, που έρχονται σε επαφή με τη γέφυρα, όταν κλείνουμε το στόμα μας)
• δεν αλλοιώνει την αισθητική του στόματος

Η κατασκευή της είναι μια πολύπλοκη διαδικασία με απαιτητικό σχεδιασμό, χρήση πολλών εξειδικευμένων υλικών και προϋποθέτει την άριστη συνεργασία οδοντίατρου -οδοντοτεχνίτη.

Στον οδοντοτεχνίτη αναλογεί μεγάλο μέρος της επιτυχίας μιας γέφυρας. Απαιτεί από αυτόν άριστη τεχνική αλλά και καλλιτεχνικές τάσεις. Σ' αυτόν ανατίθεται το δύσκολο έργο να ταιριάξει τον όγκο μιας γέφυρας μέσα στο υπάρχον στοματικό περιβάλλον. Ταυτόχρονα πρέπει να εξασφαλίσει την αντοχή και την λειτουργικότητα.

Ισως το δυσκολότερο κομμάτι έχει να κάνει με την αισθητική: πέρα από την σωστή διαμόρφωση του σχήματος, χρειάζεται η χρωματική προσαρμογή στο στόμα του ασθενούς.

Φανταστείτε 4 χρώματα: πορτοκαλί, γαλάζιο, λευκό και λίγο καφέ. Αυτά είναι τα χρώματα που χρησιμοποιεί συνήθως ο οδοντοτεχνίτης. Τα αναμιγνύει μεταξύ τους σε τέτοιες αναλογίες, ώστε να προκύψει το εκάστοτε ζητούμενο χρώμα.

Εκτός από το χρώμα πρέπει να φροντίσει για την σωστή διαφάνεια των δοντιών αλλά και για την απόδωση ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, όπως αύλακες και σχισμές στην μασητική επιφάνεια ή κάποια ιδιαίτερη χρωματική ζώνη κοντά στα ούλα.

Θα τελειώσω με μια ποιητική παρατήρηση του συνεργάτη μου οδοντοτεχνίτη:" Η χρωματική γκάμα των δοντιών ενός λαού εξαρτάται από την γεωγραφική θέση που ζει κι από την φυλή που ανήκει. Στην Ελλάδα, χώρα του ήλιου και του γαλάζιου ουρανού, τα χρώματα των δοντιών των Ελλήνων, συνήθως χαρακτηρίζονται από πολύ πορτοκαλί (ήλιος) και γαλάζιο (ουρανός). Αντίθετα σε λαούς βόρειων περιοχών τα χρώματα αυτά απουσιάζουν και κυριαρχεί το γκρί και το καφέ, σκούρα χρώματα που ακολουθούν τη διαφορά στις κλιματολογικές συνθήκες με τις γκρίζες, συννεφιασμένες μέρες".

Παλιότερα κύριο υλικό ήταν ο χρυσός, δεδομένου, ότι -σαν μαλακό μέταλλο- δουλευόταν εύκολα, ενώ διαθέτει κι άριστη βιολογική συμπεριφορά στον οργανισμό. Λόγω κάκιστης αισθητικής αντικαταστάθηκε στη συνέχεια από μεταλλικές γέφυρες με επικάλυψη ακρυλικού στην πρόσθια πλευρά τους (μεταλλο-ακρυλικές). Πιο σύγχρονες είναι οι γέφυρες από μέταλλο και πορσελάνη (μεταλλο-κεραμικές), ενώ το πιο πρόσφατο είναι μικρές γέφυρες και στεφάνες από σκέτη πορσελάνη (ολοκεραμικές).

Αισθητικά και λειτουργικά πλεονεκτεί η πορσελάνη, με τον ολοκεραμικό τύπο να προσφέρει την καλύτερη αισθητική. Οι μεταλλο-ακρυλικές κατασκευές έχουν βασικά αισθητικά μειονεκτήματα, τα οποία αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου: το ακρυλικό φθείρεται κι αποχρωματίζεται. Αντίθετα τα κεραμικά υλικά δεν παρουσιάζουν καμμία φθορά στο πέρασμα του χρόνου, εκτός από την πιθανότητα να σπάσουν, αν τους φερθούμε "βάρβαρα", όπως να μασήσουμε ένα κόκκαλο ή να σπάσουμε ένα αμύγδαλο. Οπως όλα τα πολύ σκληρά υλικά (πχ. διαμάντι) δεν χαράζουν και δεν φθείρονται, αλλά μπορεί να σπάσουν.

Γενικά αν ζητάτε το καλύτερο για σας, η πορσελάνη και στους δυο τύπους (μεταλλο-κεραμική και ολοκεραμική) είναι η λύση επιλογής.

Ολα γύρω μας έχουν μια "ημερομηνία λήξης". Επόμενο είναι ότι το ίδιο θα συμβαίνει και στα σφραγίσματα, όσο τεχνικά άρτια κι αν έχουν γίνει. Βέβαια τα υλικά αυτά με τα οποία γίνονται τα σφραγίσματα στα μπροστινά δόντια, οι σύνθετες ρητίνες δηλαδή, εφαρμόστηκαν σχετικά πρόσφατα στην οδοντιατρική. Σήμερα οι ιδιότητες τους είναι σαφώς βελτιωμένες και βελτιώνονται διαρκώς. Τόσο οι χρωματικές τους ιδιότητες και το ταίριασμα τους με το φυσικό χρώμα των δοντιών είναι πολύ καλύτερα, έχει αυξηθεί η σκληρότητα και η αντοχή τους, όπως και ο χειρισμός τους. Επίσης σημαντική είναι η πρόοδος στους παράγοντες συγκόλλησης, υγρά δηλαδή με τα οποία κολλάνε αυτές πάνω στο δόντι. Τα παλιά σας σφραγίσματα, εφόσον έχουν πια αποχρωματιστεί, θα χρειαστούν αντικατάσταση. Μπορείτε όμως να είστε σίγουρη ότι ο χρόνος ζωής τους με τα σημερινά δεδομένα θα είναι πολύ μεγαλύτερος.

Εξαρτάται από την απόσταση μεταξύ τους: αν είναι αρκετά μεγάλη ή υπάρχουν κι άλλες ανωμαλίες στη διάταξη των δοντιών, ο καλύτερος τρόπος είναι η ορθοδοντική θεραπεία. Αν όμως έχουμε ένα περιορισμένο διάστημα ανάμεσα στους δύο κεντρικούς τομείς, τότε υπάρχει η απλούστατη λύση της αισθητικής αποκατάστασης είτε με συγκόλληση ίδιου χρώματος σύνθετης ρητίνης (το γνωστό "άσπρο" σφράγισμα), είτε με όψεις πορσελάνης. Πρόκειται για λύσεις με άριστα αποτελέσματα, χωρίς πολύπλοκες διαδικασίες.

Αφού διαβάσετε την απάντηση στην προηγούμενη ερώτηση, θα συμπληρώσω ότι η πρόοδος είναι τόσο σημαντική, που μας επιτρέπει να χρησιμοποιούμε σύνθετες ρητίνες σε σφραγίσματα στα πίσω δόντια με πολύ λιγότερες επιφυλάξεις απ' ότι στο πρόσφατο παρελθόν. Οι απαιτήσεις μας από τα σφραγίσματα στα πίσω δόντια είναι πολύ μεγαλύτερες απ' ότι στα μπροστινά, μια και με τα δόντια αυτά μασάμε την τροφή μας κι οι δυνάμεις που αναπτύσσονται είναι πολύ μεγαλύτερες από τις δυνάμεις που εφαρμόζονται στα μπροστινά δόντια. Η αντοχή των σύνθετων ρητινών είναι αρκετά ικανοποιητική σήμερα και μπορούν να ανταπεξέλθουν στις περισσότερες περιπτώσεις, όχι όμως σε όλες. Υπάρχουν πολύ εκτεταμένα σφραγίσματα, όπου το αμάλγαμα (το μεταλικό σφράγισμα) σαφώς υπερτερεί. Εκεί όμως που αμφιβάλλουμε για την αντοχή της σύνθετης ρητίνης, έχουμε την άριστη λύση των ενθέτων πορσελάνης.

Τα σφραγίσματα από πορσελάνη ή ένθετα πορσελάνης είναι μια πολύ νέα πρακτική στην οδοντιατρική. Παλιότερα υπήρχαν τα ένθετα χρυσού, άριστες λύσεις λειτουργικά αλλά με μεγάλο αισθητικό μειονέκτημα. Εκεί που ο χρυσός απέτυχε, η πορσελάνη μας έδωσε τη λύση. Ας εξηγήσω τι είναι ένθετο. Ενθετο είναι το σφράγισμα που κατασκευάζεται από τον οδοντοτεχνίτη, με βάση αποτύπωμα του τροχισμένου δοντιού που παίρνει ο οδοντίατρος. Ο οδοντίατρος τροχίζει το δόντι αφαιρώντας την τερηδόνα και δίνοντας του το κατάλληλο σχήμα για να υποδεχθεί το ένθετο. Στη συνέχεια παίρνει ένα αποτύπωμα, το οποίο στέλνει στον οδοντοτεχνίτη μαζί με υποδείξεις για το χρώμα των δοντιών του ασθενή και το δόντι σφραγίζεται προσωρινά. Ο οδοντοτεχνίτης κατασκευάζει ένα "σφράγισμα" από ειδική πορσελάνη προσπαθώντας να πετύχει άριστη εφαρμογή κι αισθητικό ταίριασμα. Μετά από μερικές μέρες το ένθετο δοκιμάζεται από τον οδοντίατρο στον ασθενή κι εφόσον όλα είναι τέλεια, το συγκολλάει στο δόντι με ειδικά υλικά. Πρόκειται για είδος αποκατάστασης με αυξημένες απαιτήσεις τόσο από τον οδοντίατρο όσο κι από τον οδοντοτεχνίτη. Οι διαδικασίες είναι πολύπλοκες και χρειάζεται εξαιρετική σημασία στην λεπτομέρεια, το αποτέλεσμα όμως δικαιώνει τον κόπο και το (αυξημένο) κόστος: πρόκειται για μια αποκατάσταση με μηδενική φθορά κι αποχρωματισμό, αξεπέραστη αισθητική, άριστη προσαρμογή στο δόντι και άριστη βιολογική συμβατότητα με τον οργανισμό.

Δυστυχώς βιώνετε την δυσάρεστη εμπειρία ενός οδοντοφατνιακού αποστήματος. Ο πολφός (τα αγγεία και τα νεύρα στο εσωτερικό του δοντιού) έχει νεκρωθεί από κάποια πολύ βαθειά τερηδόνα. Τα μικρόβια έχουν προσβάλλει το οστούν γύρω από τη ρίζα, το οποίο στο σημείο αυτό έχει διαλυθεί κι έχει δημιουργηθεί μια κοιλότητα γεμάτη πύον. Το πύον αυτό δεν έχει από που να φύγει κι έτσι ασκεί μεγάλη πίεση στο οστούν, με αποτέλεσμα τον αφόρητο πόνο που νοιώθετε. Ταυτόχρονα εμφανίζεται οίδημα (πρήξιμο) στο ούλο ή και στο μάγουλο της περιοχής που πάσχει. Σε παραμελημένα αποστήματα το πύον σταδιακά θα ανοίξει διέξοδο μέσα από το οστούν και το ούλο, θα δημιουργηθεί ένα συρίγγιο και θα παροχετεύεται (θα ρέει) στο στόμα. Τα αποστήματα θεραπεύονται αποτελεσματικά από τον οδοντίατρο σας με τη διαδικασία που είναι γνωστή ως απονεύρωση (ενδοδοντική θεραπεία). Η ενδοδοντική θεραπεία έχει άδικα συνδεθεί με πολύ πόνο. Αυτό που πονάει είναι το απόστημα ή η πολφίτιδα (φλεγμονή του πολφού, όταν αυτός δεν έχει νεκρωθεί ακόμα) και όχι η απονεύρωση, όταν βέβαια γίνει με σωστή τοπική αναισθησία. Τα απονευρωμένα δόντια διατηρούνται πολλά χρόνια στο στόμα, λειτουργώντας άψογα. Γενικά οι σύγχρονες μέθοδοι ενδοδοντικής θεραπείας μας δίνουν τη δυνατότητα να διατηρήσουμε στο στόμα δόντια ή και ρίζες ακόμα, που παλιότερα θεωρούνταν καταδικασμένα.

Ναι, τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί τρόποι λεύκανσης των δοντιών. Ο απλούστερος τρόπος είναι η χρήση ενός νάρθηκα (εύκαμπτο, διαφανές κάλυμμα των δοντιών), τον οποίο γεμίζετε με ένα ειδικό gel και τον φοράτε όλη τη νύκτα για μια περίοδο 15-21 ημερών. Θεωρείται ασφαλής μέθοδος και χρειάζεται μια σύντομη επανάληψη κάθε 2-3 χρόνια περίπου.

Δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις που υπάρχουν τερηδονισμένα δόντια ή κατεστραμμένα σφραγίσματα. Πρώτα πρέπει να γίνονται τα απαραίτητα σφραγίσματα ή άλλες θεραπείες και μετά να ακολουθεί η διαδικασία της λεύκανσης. Επίσης, πρέπει όμως να αναφέρω ότι τα αποτελέσματα δεν μπορούν να προβλεφθούν απόλυτα. Σε άλλες περιπτώσεις η λεύκανση μπορεί να είναι εντονότερη ενώ σε άλλες μπορεί να είναι ελάχιστη. Λέγοντας λεύκανση δεν εννοούμε ότι το χαμόγελο σας θα γίνει ξαφνικά το αστραφτερό, κατάλευκο χαμόγελο που θαυμάζουμε στις διαφημίσεις. Αυτό συνήθως, είτε είναι αποτέλεσμα ηλεκτρονικής επεξεργασίας εικόνας είτε μιας εκτεταμένης αισθητικής αποκατάστασης των δοντιών με στεφάνες ή όψεις πορσελάνης.

Εχετε δίκιο να αναρωτιέστε. Σε πολλά άτομα οι φρονιμίτες είτε δεν βγαίνουν καθόλου είτε βγαίνουν εν μέρει, προβάλλει δηλαδή στο στόμα μονάχα ένα τμήμα τους. Ο λόγος γι αυτό είναι η έλλειψη χώρου, οπότε είτε εγκλωβίζονται μέσα στο οστούν (έγκλειστοι) είτε παίρνουν λοξή θέση και προβάλλει κάποιο τμήμα τους (ημιέγκλειστοι). Πρόβλημα δημιουργείται όταν πιέζουν το δόντι μπροστά από αυτούς ή όταν είναι ημιέγκλειστοι οπότε δημιουργείται μια τοπική "παγίδα" μικροβίων και υπολειμμάτων τροφών με αποτέλεσμα συχνές φλεγμονές τοπικά. Η φλεγμονή μπορεί να είναι έντονη με έντονη ευαισθησία στην πίεση, πόνο που αντανακλάει στο αυτί, τοπικό πρήξιμο, ακόμα και πυρετό. Η αντιμετώπιση της θα γίνει από τον οδοντίατρο σας, ωστόσο για να την αποφύγετε προσπαθείστε να καθαρίζετε την περιοχή όσο καλύτερα μπορείτε. Αν οι προσβολές είναι συχνές θα χρειαστεί να γίνει εξαγωγή του υπαίτιου φρονιμίτη.

Αυτή είναι μια πραγματικά δύσκολη ερώτηση δεδομένου ότι δεν υπάρχουν απόλυτα κριτήρια. Συνήθως για να καταλήξουμε στην εξαγωγή ενός δοντιού συνεκτιμούνται μια σειρά παραγόντων, όπως τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν στο συγκεκριμένο δόντι, η κατάσταση της υγείας του ασθενούς και η ηλικία του, η αναγκαιότητα διατήρησης του δοντιού και φυσικά η θέληση του ασθενούς να υποβληθεί στην ανάλογη θεραπεία προκειμένου να διατηρήσει τα δόντια του. Πιο αναλυτικά:

Ανάγκη εξαγωγής ενός δοντιού υπάρχει όταν:

-1. υπάρχει κάταγμα της ρίζας του

-2. έχει τερηδονιστεί και η τερηδόνα επεκτείνεται στη ρίζα μέχρι το επίπεδο του οστού που το στηρίζει

-3. όταν λόγω ουλίτιδας έχει καταστραφεί το οστούν γύρω από αυτό και παρουσιάζει πολύ έντονη κινητικότητα

-4. όταν υπάρχει κάποιο απόστημα και είτε έχει ήδη γίνει σωστή ενδοδοντική θεραπεία χωρίς αποτέλεσμα είτε αυτή δεν μπορεί να γίνει λόγω αποφραγμένου ριζοσωλήνα, πολύ έντονης κάμψης στο ριζοσωλήνα ή για άλλο λόγο. Στα παραπάνω κριτήρια πρέπει να προσθέσουμε και τη δυνατότητα ή μη της ακροριζεκτομής, μιας χειρουργικής τεχνικής με θαυμάσια αποτελέσματα.

-5. όταν επιβάλλεται στα πλαίσια ορθοδοντικής θεραπείας

-6. όταν η κατάσταση των δοντιών και των ούλων είναι κακή και ο ασθενής υποβάλλεται σε χημειοθεραπείες ή έχει τεχνητές βαλβίδες στην καρδιά ή βαλβιδοπάθεια

Πρέπει να συμπληρώσουμε ότι οι δυνατότητες της οδοντιατρικής σήμερα είναι πολύ μεγάλες. Τις δυνατότητες του γενικού οδοντιάτρου συμπληρωνουν κι επεκτείνουν οι δυνατότητες των ειδικευμένων οδοντιάτρων, όπως είναι οι περιοδοντολόγοι (αυτοί που ασχολούνται με το περιοδόντιο, τους ιστούς που περιβάλλουν και στηρίζουν τα δόντια), οι ενδοδοντιστές, οι προσθετολόγοι, οι παιδοδοντίατροι, οι ορθοδοντικοί και οι γναθοχειρουργοί. Σε ελάχιστες περιπτώσεις υπάρχει πραγματική ανάγκη εξαγωγής, στην πράξη όμως καθοριστική είναι η θέληση του ασθενούς να διατηρήσει τα δόντια του και -δυστυχώς- οι οικονομικές του δυνατότητες. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί η στάση των ασφαλιστικών ταμείων που αρνούνται να καλύψουν το πραγματικό κόστος της οδοντιατρικής περίθαλψης.

   Όταν ο ασθενής έρχεται στο οδοντιατρείο για πρώτη φορά γίνεται μια συζήτηση για το λόγο της επίσκεψης στον οδοντίατρο. Στη συνέχεια λαμβάνεται αναλυτικό ιατρικό ιστορικό για τυχόν υπάρχοντα νοσήματα που σχετίζονται ή επηρεάζουν την οδοντιατρική θεραπεία, καθώς και οδοντιατρικό ιστορικό για οδοντιατρικά νοσήματα και θεραπείες που έχουν γίνει στο παρελθόν. Ακολουθεί κλινική εξέταση της στοματικής κοιλότητας, των δοντιών και των περιοδοντικών ιστών και καταγραφή τυχόν ευρημάτων. Αν κρίνεται αναγκαίο γίνεται λήψη ενδοστοματικών ακτινογραφίων και λήψη πανοραμικής ακτινογραφίας.

   Μετά το τέλος της εξέτασης γίνεται διεξοδική συζήτηση με τον ασθενή για τα τυχόν προβλήματα που υπάρχουν και καθορισμός του τρόπου και χρόνου αντιμετώπισής τους (αναλυτικό σχέδιο θεραπείας).

   Σε περίπτωση ύπαρξης άμεσης ανάγκης για παροχή οδοντιατρικής φροντίδας η θεραπεία αρχίζει άμεσα. Σε κάθε άλλη περίπτωση καθορίζεται επόμενη συνεδρία (ραντεβού) για να αρχίσει η θεραπεία.

Γενικά

Η σωστή εφαρμογή στοματικής υγιεινής είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της υγείας των δοντιών και των περιοδοντικών ιστών. Ο τρόπος, η συχνότητα και τα μέσα με τα οποία εφαρμόζεται παίζουν σημαντικό ρόλο για το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, που δεν είναι άλλο από την αποτελεσματική αφαίρεση της οδοντικής μικροβιακής πλάκας από τις οδοντικές επιφάνειες. Σημαντικό είναι να θυμούνται πάντα οι ασθενείς ότι το μηχανικό βούρτσισμα των δοντιών με την οδοντόβουρτσα δεν μπορεί να υποκατασταθεί από κανένα στοματικό διάλυμα και ότι όταν βρουτσίζουμε καλό είναι να έχουμε καθρέπτη μπροστά μας για να βλέπουμε τι κάνουμε.

Χρησιμοποιούμε μια οδοντόβουρτσα μέτριας σκληρότητας, με πυκνούς θυσάνους τριχών, πλαστικές τρίχες, με επίπεδη την ελεύθερη επιφάνεια των τριχών. Την οδοντόβουρτσα αυτή πρέπει να την αλλάζουμε κάθε τρεις μήνες, αλλά και νωρίτερα αν διαπιστωθεί ότι οι τρίχες της αποκλίνουν στα άκρα της προς το πλάι.

Η οδοντόπαστα πρέπει να είναι απαραίτητα φθοριούχος και καλό είναι να αποφεύγονται, για συχνή και καθημερινή χρήση, οι λευκαντικές οδοντόπαστες, επειδή περιέχουν συνήθως αυξημένες αποτριπτικές ουσίες και μπορεί να προκαλέσουν αυξημένη αποτριβή της οδοντικής ουσίας.

Πως βουρτσίζουμε;

Τοποθετούμε μικρή ποσότητα οδοντόπαστας στην οδοντόβουρτσα, ώστα να καλυφθεί το 1/4 της επιφάνειάς της. Τοποθετούμε την οδοντόβουρτσα στο τελευταίο δόντι άνω δεξιά στην προστομιακή επιφάνεια με τέτοιο τρόπο, ώστε ένα μέρος των τριχών να ακουμπά στα ούλα και ένα μέρος στο δόντι και πραγματοποιούμε δέκα οριζόντιες μικρού εύρους κινήσεις (ένα-δύο δόντια μαζί) και στο τέλος μια κατακόρυφη κίνηση. Συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο στα πιο μπροστά δόντια και σταδιακά και στο αριστερό ημιμόριο. Καθαρίζουμε στη συνέχεια τις μασητικές επιφάνειες με μεγαλύτερου εύρους κίνηση και τοποθετούμε πάλι την οδοντόβουρτσα στο τελευταίο άνω αριστερά στην υπερώια (εσωτερικής) επιφάνεια και πάλι με τέτοιο τρόπο, ώστε ένα μέρος των τριχών να ακουμπά στα ούλα και ένα μέρος στο δόντι και πραγματοποιούμε δέκα οριζόντιες μικρού εύρους κινήσεις (ένα-δύο δόντια μαζί) και στο τέλος μια κατακόρυφη κίνηση. Στα μπροστινά δόντια γυρίζουμε την οδοντόβουρτσα παράλληλα με τα δόντια και πραγματοποιούμε κάθετη κίνηση (πάνω-κάτω) σε επαφή με τις υπερώιες επιφάνεις των δοντιών. Αφού καθαρίσουμε έτσι τα πάνω δόντια συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο και για τα κάτω. Η μέθοδος που περιγράφηκε καθαρίζει τις προστομιακές (μπροστά), μασητικές και υπερώιες/γλωσσικες (μέσα) επιφάνειες των δοντιών. Μπορούμε τέλος με μια απαλή κίνηση της οδοντόβουρτσας να καθαρίσουμε και την άνω επιφάνεια της γλώσσας.

Το οδοντικό νήμα και το μεσοδόντιο βουρτσάκι

Για να καθαρίσουμε τις περιοχές ανάμεσα στα δόντια χρησιμοποιούμε οδοντικό νήμα. Τοποθετούμε το νήμα ανάμεσα στα δόντια και αφού περάσει με απαλή κίνηση το σημείο επαφής των δοντιών το τοποθετούμε κοντά στον αυχένα του δοντιού και στη συνέχεια το τραβάμε προς τα έξω σε επαφή με την επιφάνεια του ενός δοντιού. Επαναλαμβάνουμε μεταξύ των ίδιων δοντιών και για την επιφάνεια του άλλου δοντιού. Συνεχίζουμε την ίδια διαδικασία για όλα τα διαστήματα μεταξύ των δοντιών.
Το μεσοδόντιο βουρτσάκι είναι ένας άλλος τρόπος να καθαρίσουμε τις μεσοδόντιες περιοχές και ο μοναδικός για να καθαρίσουμε μεταξύ γειτονικών δοντιών, που έχουν ναρθηκοποιηθεί με στεφάνες (θήκες) ή μεταξύ των στηριγμάτων των γεφυρών. Τοποθετούμε το βουτσάκι κάθετα προς τα δόντια και το περνάμε 2-3 φορές στο μεσοδόντιο διάστημα προσέχοντας να μην τραυματίσουμε τα ούλα. Τα βουρτσάκια αυτά βγαίνουν σε διάφορα μεγέθη, ώστε να ταιριάζουν σε κάθε μεσοδόντιο διάστημα. Το μειονέκτημα, που έχουν τα βουρτσάκια είναι ότι δεν καθαρίζουν την οδοντική μικροβιακή πλάκα στα σημεία επαφής των γειτονικών δοντιών, αλλά μόνο κοντά στον αυχένα.

Κάθε πότε πρέπει να βουρτσίζουμε τα δόντια μας;

Είναι απαραίτητο να βουρτσίζουμε τα δόντια μας καθημερινά και τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα (πρωί και βράδυ). Το βραδινό βούρτσισμα είναι το πιο σημαντικό και δεν πρέπει να παραλείπεται σε καμία περίπτωση γιατί έχουν συσσωρευτεί τροφές καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας στα δόντια και στα μεσοδόντια διαστήματα, οι οποίες αν δεν αφαιρεθούν αποτελούν "τροφή" για τα μικρόβια. Επιπρόσθετα κατά τη διάρκεια του ύπνου η ροή τους σάλιου μειώνεται και το περιβάλλον της στοματικής κοιλότητας καθίσταται ευνοικό για την υπεραύξηση των μικροβίων της χλωρίδας. Η αποτελεσματική αφαίρεση τροφών και οδοντικής μικροβιακής πλάκας είναι απαραίτητη.

Η χρήση στοματικού διαλύματος δεν είναι απαραίτητη σε όλες τις περιπτώσεις, παρά μόνο σε εκείνες όπου υπάρχει βαριάς μορφή ουλίτιδα και σε περιοδοντίτιδες και σε περιπτώσεις χειρουργικών επεμβάσεων. Το στοματικό διάλυμα θα το δώσει ο οδοντίατρος για το χρονικό διάστημα που κρίνει ότι είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί.

Κατά την επίσκεψη στον οδοντίατρο, όλες οι θεραπευτικές ενέργειες πραγματοποιούνται με χρήση τοπικής αναισθησίας. Η εφαρμογή της τοπικής αναισθησίας γίνεται επίσης με ανώδυνο τρόπο. Ο πόνος απουσιάζει κατά την εφαρμογή της οδοντιατρικής θεραπείας σε κάθε περίπτωση και οπωσδήποτε δεν πρέπει να προβληματίζει καθόλου τον ασθενή. Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι δεν πρέπει να υπάρχει φόβος και άγχος για τον οδοντίατρο και τη οδοντιατρική θεραπεία γενικότερα. Κάθε οδοντιατρική πράξη γίνεται από απόλυτα εξειδικευμένο προσωπικό, με επιστημονικά τεκμηριωμένες τεχνικές και μεθόδους και με γνώμονα πάντα την άνεση και λιγότερη ταλαιπωρία του ασθενούς.

Η επίσκεψη στον οδοντίατρο πρέπει να γίνεται κάθε εξάμηνο ή αν συντρέχουν άλλοι λόγοι και νωρίτερα. Κατά την επίσκεψη στο εξάμηνο γίνονται ερωτήσεις, που αφορούν τυχόν αλλαγές στο ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, κλινική εξέταση του στόματος, των δοντιών και των περιοδοντικών ιστών και καταγραφή των ευρημάτων.Σε περίπτωση, που διαπιστωθεί ύπαρξη οδοντικής μικροβιακής πλάκας γίνεται αφαίρεσή της με χρήση υπερήχων και ειδικών εργαλείων. Ο συστηματικός έλεγχος σε συντομότερα χρονικά διαστήματα είναι απαραίτητος σε ασθενείς που έχουν μεγάλης βαρύτητας περιοδοντική νόσο και πολλές αποκαταστάσεις ή αν συντρέχουν άλλοι λόγοι.

Τι είναι η λεύκανση;

   Η λεύκανση είναι η διαδικασία αφαίρεσης των δυσχρωμιών από την αδαμαντίνη των δοντιών και η δημιουργία ενός λευκότερου και λαμπερότερου χαμόγελου.

Είναι ασφαλής η διαδικασία της λεύκανσης;

   Οι κλινικές μελέτες δείχνουν ότι η λεύκανση εφ' όσοσ γίνεται με την επίβλεψη οδοντιάτρου είναι ασφαλής για τα δόντια και τα ούλα.

 Γιατί εμφανίζονται αυτές οι δυσχρωμίες στα δόντια μου;

   Οι δυσχρωμίες στην οδοντική ουσία εμφανίζονται κυρίως λόγω της κατανάλωσης έντονα χρωματιστών τροφών (π.χ. φράουλα) και ποτών (π.χ. καφές, τσάι, κόκκινο κρασί), αλλά και λόγω ορισμένων συνηθειών, όπως το κάπνισμα. Ο τραυματισμός των δοντιών και η λήψη ορισμένων αντιβιωτικών σε μικρή ηλικία περιλαμβάνονται και αυτά στα αίτια της εμφάνισης δυσχρωμιών στα δόντια.

 Πόσο διαρκεί το αποτέλεσμα;

   Η διάρκεια του αποτελέσματος εξαρτάται από τις συνήθειες, που έχουμε. Δηλαδή αν καταναλώνουμε τροφές και ποτά, που ευθύνονται για την εμφάνιση δυχρωμιών ή αν καπνίζουμε το αποτέλεσμα θα κρατήσει περίπου 2-3 χρόνια ή και λιγότερο. Με προσοχή και πιθανόν με κάποια επαναληπτική λεύκανση μια φορά το χρόνο ή το εξάμηνο το αποτέλεσμα θα κρατήσει πολύ περισσότερο.

Αν έχω στεφάνες, γέφυρες και εμφράξεις μπορώ να κάνω λεύκανση;

   Η λεύκανση δρα στην οδοντική ουσία, δηλαδή το χρώμα των εμφράξεων και των στεφανών και γεφυρών δεν θα μεταβληθεί.

 Θα πονέσω κατά τη διάρκεια της λεύκανσης;

   Η λεύκανση είναι ανώδυνη διαδικασία και γίνεται χωρίς αναισθησία. Σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών εμφανίζεται μια μικρή ευαισθησία αμέσως μετά την λεύκανση η οποία αντιμετωπίζεται άμεσα με την χρήση απευαισθητοποιητικών παραγόντων, ώστε ο ασθενής να μην έχει την παραμικρή ενόχληση.

Πως γίνεται η διαδικασία της λεύκανσης;

   Η λεύκανση μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους και η επιλογή του τρόπου γίνεται ανάλογα με το χρώμα που έχουν τα δόντια του ασθενή πριν την λεύκανση:

• Λεύκανση στο οδοντιατρείο

• Λεύκανση στο  σπίτι

• Συνδυασμός λεύκανσης στο οδοντιατρείο και στο σπίτι

Λεύκανση στο οδοντιατρείο

   Η λεύκανση στο οδοντιατρείο γίνεται σε 45 περίπου λεπτά με χρήση εξειδικευμένων λευκαντικών παραγόντων και ειδικής συσκευής LED και διαρκεί συνήθως μία ή δύο συνεδρίες ανάλογα με το αποτέλεσμα, που θέλουμε να πετύχουμε. Μετά τη λεύκανση στο οδοντιατρείο δίνονται οδηγίες για αποφυγή κατανάλωσης τροφών και ποτών, που μπορεί να προκαλέσουν δυσχρωμία, καθώς και διακοπή του καπνίσματος για 3 ημέρες.

Λεύκανση στο σπίτι

   Η λεύκανση στο σπίτι γίνεται σε 14 ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων ο ασθενής φορά ειδικούς νάρθηκες λεύκανσης με λευκαντικό υλικό, είτε κατά τη διάρκεια της νύχτας ή για λίγη ώρα την ημέρα. Κατα τη διάρκεια της λεύκανσης απαγορεύεται η κατανάλωση τροφών και ποτών, που μπορεί να προκαλέσουν δυχρωμία, καθώς και διακοπή του καπνίσματος. Ο ασθενής πρέπει να έρχεται στο οδοντιατρείο κάθε 2-3 ημέρες για έλεγχο της πορείας της λεύκανσης.

Συνδυασμός λεύκανσης στο οδοντιατρείο και στο σπίτι

   Υπάρχει και η δυνατότητα να γίνει συνδυασμός των δύο παραπάνω διαδικασίων και γίνεται με μία συνεδρία λεύκανσηςμε χρήση συσκευής LED στο οδοντιατρείο για 45 περίπου λεπτά και στη συνέχεια ακολουθεί η λεύκανση με νάρθηκες λεύκανσης στο σπίτι για 7 ημέρες, τους οποίους ο ασθενής φορά για 30 λεπτά την ημέρα. Κατα τη διάρκεια της λεύκανσης απαγορεύεται η κατανάλωση τροφών και ποτών, που μπορεί να προκαλέσουν δυχρωμία, καθώς και διακοπή του καπνίσματος. Ο ασθενής πρέπει να έρχεται στο οδοντιατρείο κάθε 2-3 ημέρες για έλεγχο της πορείας της λεύκανσης. 

Τι είναι οι ολοκεραμικές στεφάνες και γέφυρες;

   Είναι αποκαταστάσεις από ολοκεραμικό υλικό, δηλαδή αποτελούνται εξ' ολοκλήρου από πορσελάνη, χωρίς μεταλλικό σκελετό.

 Ποια τα πλεονεκτήματα των ολοκεραμικών αποκαστάσεων;

   Οι ολοκεραμικές αποκαταστάσεις λόγω της απουσίας μεταλλικού σκελετού είναι περισσότερο αισθητικές, δηλαδή διευκολύνουν την διέλευση του φωτός από την δομή τους με αποτέλεσμα να μην ξεχωρίζουν από τα παρακείμενα  φυσικά δόντια και να ταιριάζουν απόλυτα στο στοματικό περιβάλλον.

 Υπάρχει διαφορά στην αντοχή μεταξύ ολοκεραμικών και μεταλλοκεραμικών αποκαταστάσεων;

   Οι ολοκεραμικές αποκαταστάσεις, ιδιαίτερα αυτές που κατασκευάζονται από σύγχρονα υλικά όπως η ζιρκονία πλησιάζουν σε μεγάλο βαθμό την αντοχή των αντίστοιχων μεταλλοκεραμικών. Πλέον τα ολοκεραμικά υλικά δεν χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μόνο στεφανών, αλλά και μεγάλων γεφυρών ακριβώς λόγω των βελτιωμένων μηχανικών τους ιδιοτήτων.

Σε ποιές περιπτώσεις θα προτιμηθεί η τοποθέτηση μιας ολοκεραμικής έναντι μιας μεταλλοκεραμικής στεφάνης;

   Οι ολοκεραμικές στεφάνες τοποθετούνται κυρίως σε περιοχές, όπου οι αισθητικές απαιτήσεις είναι υψηλότερες, δηλαδή κυρίως στα πρόσθια δόντια.

Πόσο αντέχουν στο χρόνο οι ολοκεραμικές αποκαταστάσεις;

   Η μακροβιότητα των ολοκεραμικών αποκαταστάσεων από ζιρκονία είναι σε αντίστοιχα επίπεδα με τις μεταλλοκεραμικές.

Γενικά

   Τα κοσμήματα δοντιών είναι κατασκευασμένα από χρυσό και λευκόχρυσο σε συνδυασμό με διαμάντια ή πολύτιμους λίθους τα οποία είναι ειδικά σχεδιασμένα, ώστε να συγκολλώνται στην οδοντική επιφάνεια με ειδικές ρητινώδεις κονίες. Τα υλικά κατασκευής τους είναι απολύτως βιοσυμβατά.

Επηρεάζεται το δόντι από τη συγκόλληση των κοσμημάτων;

   Τα κοσμήματα συγκολλώνται επιφανειακά χωρίς αφαίρεση οδοντικής ουσίας, από τον οδοντίατρο. Οποιαδήποτε στιγμή θελήσει ο ασθενής μπορούν εύκολα να αποκολληθούν από τον οδοντίατρο και το δόντι να είναι, όπως ακριβώς ήταν πριν την συγκόλληση των κοσμημάτων.

Πόσο θα παραμείνουν τα κοσμήματα στο δόντι;

  Τα κοσμήματα θα παραμείνουν μέχρι να αφαιρεθούν από τον οδοντίατρο.

Θα υπάρχει πρόβλημα κατά την εφαρμογή της στοματικής υγειινής;

   Το κόσμημα συγκολλάται σε τέτοιο σημείο του δοντιού, που να μην παρεμποδίζεται ο καθαρισμός του δοντιού με την οδοντόβουρτσα

Η απλή εξαγωγή δοντιού γίνεται με χρήση τοπικής αναισθησίας στην περιοχή, που θα πραγματοποιηθεί.  Η εφαρμογη της τοπικής αναισθησίας γίνεται επίσης με ανώδυνο τρόπο.